Realizacja różnego rodzaju inwestycji budowlanych często wymaga przeprowadzenia działań związanych z przygotowaniem terenu, które obejmują prace ziemne. Roboty ziemne stanowią ważny stopień na wielu placach budowy, gdzie niezbędne jest wyrównanie powierzchni, usunięcie warstw gleby czy wykonanie wykopów pod fundamenty i instalacje. Tego typu prace wymagają odpowiedniego sprzętu i znajomości technik, które pozwalają na efektywne przeprowadzenie zadania z zachowaniem bezpieczeństwa oraz założeń technicznych.
Do zakresu prac ziemnych można zaliczyć różnorodne czynności, tj. kopanie, przesypywanie ziemi, niwelowanie terenu czy zagęszczanie podłoża.
Prace ziemne muszą uwzględniać warunki geotechniczne terenu, ponieważ od ich specyfiki zależy sposób wykonania robót. Charakterystyka gruntu, poziom wód gruntowych czy obecność przeszkód podziemnych to elementy, które wpływają na dobór metod i urządzeń używanych podczas realizacji prac. Dobrze dopasowana ocena tych czynników jest bardzo ważna dla obietnice trwałości i stabilności późniejszych konstrukcji. Przy robotach ziemnych ważne jest także przestrzeganie założeń środowiskowych a także odpowiednie zagospodarowanie materiału wydobywanego z wykopów.
Wykonywanie robót ziemnych obejmuje także przygotowanie terenu pod instalacje sieciowe takie jak kanalizacja, wodociągi czy przewody energetyczne. W takich wypadkach prace muszą być starannie zaplanowane i koordynowane z innymi etapami tworzenia, aby zapewnić właściwe umieszczenie infrastruktury podziemnej. Równocześnie niezbędne jest przestrzeganie norm i przepisów regulujących bezpieczeństwo pracy a także ochronę środowiska. W praktyce oznacza to konieczność stosowania odpowiednich procedur i narzędzi w trakcie wykopów i przemieszczania ziemi.
Zakres robót ziemnych może się różnić w zależności od rodzaju inwestycji a także zaleceń technicznych określonych przez projekt. Wśród obowiązków spotykanych na placach tworzenia można wyróżnić prace takie jak niwelacja terenu, wykonanie nasypów, wykopów czy zabezpieczenie skarp. Realizacja tych czynności wpływa na dalsze etapy budowy i ma znaczenie dla jakości a także stabilności powstających konstrukcji. W związku z tym roboty ziemne są traktowane jako jeden z zasadniczych elementów procesu inwestycyjnego, wymagający odpowiedniego przygotowania i doświadczenia.
Zobacz: roboty geotechniczne.